Upgrade

Ik ben een fanatieke liefhebber van Back to the Future. De dynamische tijdreis van Marty McFly en Emmett "Doc" Brown onder de schuifdeuren van een DeLorean. De kwetsbaarheden van het verleden tegemoet lopen. De opgroeifase van je voorouders bijwonen. Duiken naar de tijdlijn die de hedendaagse gecreëerd heeft. In contrast met de vlotte toekomst waarin men voortleeft in haast, stress en mobiliteit. De nog onbekende tijdlijn.

Het mooie van alles is dat we het sowieso tot dusver overleefd hebben. Ons egoïstische bestaan heeft een logica ontwikkeld waar we gezamelijk naar buigen; daarmee brachten we oorlogen, xenofobie en andere narigheden teweeg. Maar goed, we zijn er nog. Dat gegeven duidt heden ten dage nog de generatiekloof aan en dat is mooi; zo kunnen we van elkaar leren. Mijn grootouders heb ik nooit gekend, maar ik had dolgraag wat woordwisselingen met ze gehad om me te begeven in een vroeger stadium van onze logica. Enfin: hun keuzes hebben deuren voor ons geopend en het is menselijk om daar dankbaar voor te zijn. Samurai buiging.

Maar de wielen van de bus gaan rond en rond. We moeten door. Zo ook de laatste overlevers van de oudere generatie. Leeftijdsklasse 60+, rijk aan levenservaring en hopelijk met nog een flinke adem levenslust. Dat wens ik ze in ieder geval toe in deze barre tijden. Je kan wel een fundamenteel onderkomen gebouwd hebben, maar dat wilt niet zeggen dat de bouwstenen niet weggebeiteld kunnen worden. En dat zullen ze proberen. Niet zij, maar ze.

Blijven lachen. Dat is wat de volksmond graag uitkraamt. En wat media platfora proberen uit te stralen, hoewel de geloofwaardigheid daarvan duidelijk afneemt. Media is daarbij een digitale bron van je dagelijkse dosis nieuws, communicatie en entertainment. Aan de voet van die evolutie heeft men zich vast afgevraagd wat voor gedaante het succes zou aannemen, althans dat insinueer ik. Wisten zij veel dat het een zombie apocalypse zou creëren waarin mensen afstand nemen van sociale omgang om op social media semi-sociaal over willen doen komen. Een groep mensen is pas officieel een groep als iedereen in een Facebook-post te taggen is, een felicitatie wordt slechts gegeven als de verjaardag tussen de notificaties verschijnt en je bent pas echt op vakantie als je zichtbaar online bent ingecheckt.

Lastig voor zij die minder behendig zijn in de uitvoering van deze taken. Lastig voor mensen die niet weten wat een 'Whatsappje' of 'Retweet' zijn. Het dubieuze punt van dit gegeven is dat het wel verlangd wordt, want men moet natuurlijk wel meegroeien. Eigenlijk kun je het een beetje zien als het carrièverloop van een bouwvakker. Hoewel de zaken jarenlang gesmeerd lopen door een hoog doorzettingsvermogen, geraakt het lichaam van de gemiddelde bouwvakker versleten. Hierdoor kunnen ze niet meer naar wens functioneren en rollen ze in een benarde positie. Het betreurenswaardige filtraat van onze zelfconsumptie. 

Hen wil ik een hart onder de riem steken.

Voor hun betekent de moderne revolutie afstand doen van brieven schrijven, typmachines en bus- en treinkaartjes kopen en laten stempelen. Die hebben zich ingeruild voor e-mailtjes sturen, high-tech touch screens en een digitaal oplaadbare chipkaart. Het heeft niet eens zo veel tijd gevraagd; slechts de bijzondere drang om steeds maar te vernieuwen. Natuurlijk, het is voortgekomen uit de moeite en discipline van onze voorgangers, maar groeien we hun niet voorbij? Wij konden uitgroeien door hen, maar hoe zit dat in hun beleving? Door onze sappige impulsiviteit segregeren we die gemeenschap van ons vlugge bestaan. Alsof we willen dat ze afhankelijk worden van onze hulp en zelf niet meer hoeven na te denken. Een tamelijk nonchalante ontwikkeling, lijkt me. 

Daar waar mogelijk probeer ik onze voorgangers te helpen; kennis vertalen in aap-noot-mies taal. Uitleggen dat een document kopiëren niet meer nodig is omdat je met twee knoppen een screenshot maakt. Uitleggen dat belangrijke bestanden niet verwijderd zijn maar zich ergens in de iCloud begeven. Dat soort dingen. Voor de een is het meegroeien een kwestie van gewenning, voor een ander nog een behoorlijke opgave waar gebruiksvriendelijkheid niet de ondertoon voert. 

Laten we daar vooral wat vaker bij stil staan om zo onze voorgangers te ondersteunen. We willen toch dat zij ook upgraden?